Szalowanie fundamentów: Klucz do solidnej budowy
Szalowanie fundamentów to jeden z najważniejszych etapów budowy. Decyduje o trwałości i stabilności całej konstrukcji. Wiesz, jak istotne jest, żeby wszystko było dobrze zaplanowane? W tym artykule dowiesz się, dlaczego szalowanie fundamentów jest tak ważne. Poznasz także jego rodzaje oraz materiały i techniki, które warto zastosować, aby zapewnić solidność fundamentów.
Spis treści
Dlaczego szalowanie fundamentów jest ważne?
Prawidłowe szalowanie fundamentów chroni mieszankę betonową przed kontaktem z gruntem. To kluczowe dla uzyskania odpowiedniego kształtu fundamentu. Wyobraź sobie, że źle zaprojektowane szalunki mogą prowadzić do niestabilności konstrukcji. Na przykład mogą wystąpić osunięcia ziemi lub deformacje betonu podczas twardnienia.
Dobrze przeprowadzone szalowanie pozwala również uniknąć dodatkowych kosztów związanych z naprawami czy przebudowami. Błędy w tej fazie mogą zwiększyć koszty budowy nawet o 20-30%.
Pamiętaj, że szalowanie fundamentów jest niezbędne nie tylko na gruntach zwartych. W przypadku gruntów luźnych lub podmokłych prawidłowo wykonane szalunki są wręcz konieczne.
Rodzaje szalunków
Na rynku dostępne są różne rodzaje szalunków:
- Szalunki jednorazowe: Zwykle wykonane z desek lub wodoodpornej sklejki. Są popularne w budownictwie jednorodzinnym oraz przy mniejszych projektach. Montaż bywa czasochłonny i wymaga precyzyjnego oszacowania ilości potrzebnych desek oraz ich jakości.
- Szalunki systemowe: Zbudowane z gotowych elementów stalowych lub aluminiowych charakteryzują się łatwością montażu oraz dużą wytrzymałością (nawet do 80 kN/m²). Idealnie nadają się do większych inwestycji budowlanych, takich jak biurowce czy centra handlowe.
- Szalunki przestawne: Można je wielokrotnie wykorzystywać przez wiele lat bez znacznego pogorszenia ich właściwości mechanicznych. Dzięki temu obniżają koszty długoterminowe o około 15-25% w porównaniu do systemu jednorazowego.
- Szalunki lekkie i ciężkie: Lekkie stosuje się przy drobnych inwestycjach (np. garaże). Ciężkie dedykowane są głębszym pracom ziemnym (np. piwnice) i generują większe koszty ze względu na specjalistyczny sprzęt.
Materiały do szalowania
Wybór odpowiednich materiałów do szalowania ma ogromne znaczenie dla sukcesu całego procesu:
- Deski szalunkowe: To najtańszy materiał dostępny na rynku. Ich montaż bywa czasochłonny i wymaga dokładnych pomiarów ze względu na zmienność warunków atmosferycznych wpływających na drewno.
- Płyty OSB i MFP: Charakteryzują się dobrą wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na wilgoć dzięki impregnacji.
- Wodoodporna sklejka szalunkowa: Zapewnia trwałość przez okres nawet pięciu lat użytkowania. Jest idealna dla projektów wymagających długotrwałego użycia formy.

Szalowanie fundamentów - jak to zrobić?
Proces przygotowania wykopków
Szalowanie fundamentów można podzielić na kilka kluczowych etapów:
- Przygotowanie wykopów: Ustaw formy ław według projektu architektonicznego. Wysokość tych ław powinna odpowiadać wysokości przyszłych ścian nośnych – zazwyczaj wynosi ona od 50 cm wzwyż.
- Mocowanie szalunków: Sztywność konstrukcji zapewniają wbite słupki drewniane umieszczone po stronie zewnętrznej formy. Powinny być rozmieszczone co maksymalnie metr długości boku ławy.
- Kontrola poziomu: Sprawdź poziom ustawionych form za pomocą poziomnicy laserowej. Różnice przekraczające ±5 mm mogą wpłynąć negatywnie na jakość końcową fundamentu.
- Wylewanie betonu: Po odpowiednim ustawieniu form przystąp do wylewania mieszanki betonowej klasy C25/30 lub wyższej. Ważne jest, aby proces ten był ciągły przez minimum dwie godziny.
- Usuwanie form: Po stwardnieniu betonu ostrożnie usuń formy. Nadmierna siła może spowodować deformację świeżo uformowanego betonu oraz narazić go na pęknięcia strukturalne.
Koszty związane z procesem
Koszt procesu zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj użytych materiałów i wynajem sprzętu:
- Analiza ekonomiczna zakupu vs wynajem systemu pomoże Ci podjąć decyzję o wyborze najbardziej opłacalnego rozwiązania - średni koszt zakupu systemu ciężkiego oscyluje wokół 1000 zł/m³, a wynajmu około 300 zł/m³ miesięcznie.
Wynajem a zakup systemu
Decyzja o wynajmie lub zakupie musi uwzględniać charakterystykę projektu:
- Wynajem daje możliwość korzystania z nowoczesnych rozwiązań bez wysokich nakładów finansowych początkowych – szczególnie korzystny wybór przy krótkoterminowych projektach trwających poniżej sześciu miesięcy.
- Zakup wiąże się natomiast z większymi wydatkami, lecz zapewnia pełną kontrolę nad posiadanym sprzętem przez cały okres trwania inwestycji – amortyzacja kosztowa może być korzystniejsza niż wynajem przy dłuższych projektach przewidzianych np. na kilka lat eksploatacji.
Z odpowiednim podejściem do "szalowania fundamentów" możesz zwiększyć pewność siebie co do solidności swojego przyszłego obiektu!