Jak zaplanować instalację elektryczną?

Planowanie instalacji elektrycznej to kluczowy krok w budowie lub remoncie domu. Dobrze przemyślana instalacja zapewnia bezpieczeństwo oraz komfort codziennego użytkowania energii elektrycznej. W tym artykule podzielę się kilkoma krokami, które pomogą Ci skutecznie zaplanować instalację elektryczną, uwzględniając aspekty bezpieczeństwa i funkcjonalności.

Bezpieczeństwo to najważniejszy element każdej instalacji elektrycznej. Na etapie planowania pamiętaj, że:

1. Jeden obwód nie powinien obejmować więcej niż 10 gniazdek lub 20 źródeł światła stałego.

1. Większa liczba obwodów zwiększa elastyczność i bezpieczeństwo użytkowania.

Osobny obwód przeznacz dla urządzeń o mocy powyżej 2000 W, takich jak bojler czy płyta indukcyjna. Rozważ także osobne obwody dla dużych sprzętów AGD w kuchni i pralni.

Inwestycja w wyłączniki nadmiarowoprądowe oraz różnicowoprądowe znacząco zwiększa ochronę przed porażeniem prądem. Wyłącznik różnicowoprądowy (RCD) powinien być zainstalowany na każdym obwodzie zasilającym miejsca narażone na kontakt z wodą, takie jak łazienka czy kuchnia. Regularne testowanie tych urządzeń – przynajmniej raz na trzy miesiące – to klucz do bezpieczeństwa.

Rozdzielnica elektryczna to centralny punkt zarządzania zasilaniem w Twoim domu. To tutaj zbiegają się wszystkie obwody z różnych pomieszczeń oraz znajdują się podzespoły regulujące i zabezpieczające system. Odpowiedni dobór rozdzielnicy oraz umiejscowienie jej na wysokości wzroku ułatwi dostęp do niej w sytuacjach awaryjnych.

Standardowa rozdzielnica powinna mieć co najmniej 12 modułów dla małego mieszkania oraz od 24 do 36 modułów dla większych domów jednorodzinnych. Taki wybór umożliwia przyszłe rozszerzenie systemu bez konieczności wymiany całej jednostki.

Zastanawiałeś się kiedyś nad miejscami użycia urządzeń elektrycznych oraz ich mocą? Ustal lokalizacje montażu gniazdek i włączników. Przewiduj również zasilanie dla systemów sterujących, takich jak ogrzewanie czy alarmy domowe. Gniazdka multimedialne ułatwią podłączenie różnych urządzeń elektronicznych.

Sporządź listę wszystkich planowanych urządzeń wraz z ich mocami wyrażonymi w watach (W). Przykłady:

1. Lodówka: 150 W

1. Mikrofalówka: 800 W

1. Piekarnik: 2000 W

Taka lista pomoże lepiej oszacować wymagania dotyczące mocy i liczby obwodów.

W kuchni zaplanuj od kilku do kilkunastu gniazdek na wysokości około 1 metra od podłogi. Zazwyczaj rekomenduje się minimum cztery gniazdka przy blacie roboczym oraz dodatkowe przy sprzęcie takim jak kuchenka czy lodówka.

W łazience dostosuj liczbę gniazdek do ilości używanych sprzętów – suszarek czy golarek – pamiętając o normach dotyczących stref ochronnych (0, I i II). Na przykład: jeśli planujesz używać suszarki do włosów (1200 W) oraz golarki (30-50 W), upewnij się, że masz wystarczającą liczbę odpowiednich gniazd rozmieszczonych poza strefami zagrożenia wodnego.

Znając liczbę planowanych gniazdek i włączników, możesz określić liczbę wymaganych obwodów prądowych w domu. Większa liczba obwodów przekłada się na lepsze zarządzanie energią oraz minimalizuje ryzyko przeciążenia sieci elektroenergetycznej budynku.

Na przykład: jeśli masz pięć gniazd kuchennych plus jedno przy lodówki i dwa przy piekarniku, potrzebujesz co najmniej trzech oddzielnych obwodów tylko dla tych urządzeń. Dodatkowo osobny może być dedykowany oświetleniu ogólnemu kuchni lub jadalni.

Liczbę gniazdek w korytarzu uzależnij od jego długości. Zazwyczaj wystarczy jedno gniazdko na każde pięć metrów długości korytarza. Dłuższe korytarze mogą wymagać dwóch lub trzech punktów świetlnych rozmieszczonych równomiernie co kilka metrów dla optymalnego oświetlenia przestrzeni.

Pamiętaj również o odpowiednim rozmieszczeniu punktów świetlnych oraz przełączników krzyżowych przy schodach dla wygody użytkowników. Idealnie byłoby mieć możliwość kontroli świateł zarówno u góry, jak i u dołu schodków poprzez zastosowanie przełączników wielokrotnych.

Przewody powinny być układane głęboko osadzone w ścianach za pomocą elastycznych rurków ochronnych ze względu na wilgotność tego pomieszczenia. Zgodnie z normami budowlanymi przewody te powinny znajdować się min. 60 cm od źródła ciepła lub wilgoci aby uniknąć uszkodzenia izolacji przez parę wodną lub kondensat.

Zaplanuj jedno wyjście sufitowe oraz dodatkowe przy lustrze. Upewnij się jednak, że są one umieszczone poza strefami ochronnymi - np., stosując specjalne oprawy lamp odporne na działanie wilgoci IP44 lub wyższej klasy szczelności chroniącej przed zachlapaniami wodnymi podczas codziennych czynności higienicznych.

Kuchnie często wymagają dużej mocy ze względu na wiele jednocześnie działających urządzeń AGD. Dlatego ważne jest zastosowanie odpowiednich kabli (np., czterżyłowych) do siły dla kuchenek indukcyjnych czy piekarników wysokotemperaturowych. Kabel ten musi mieć odpowiednią grubość dostosowaną do maksymalnego poboru prądu przez te urządzenia wynoszącego nawet ponad 7000 W podczas intensywnej pracy!

Musisz zaplanować od kilku do kilkunastu gniazdek montowanych na wysokości około jednego metra nad powierzchnią blatu roboczego. Dobrze jest też uwzględnić możliwość zamontowania tzw., „gniazd meblowych” we wnętrzu szafek dolnych aby ograniczyć widoczność kabli a jednocześnie zapewnić łatwy dostęp do energii tam gdzie jest najbardziej potrzebna podczas gotowania czy przygotowywania posiłków.

Podczas montażu prowadź przewody pionowo lub poziomo zamiast ukośnie. To znacznie ułatwia wiercenie otworów podczas późniejszych prac remontowych czy naprawczych. Zamontuj rozdzielnicę elektryczną na wysokości wzroku aby zapewnić sobie łatwy dostęp zarówno podczas normalnego użytkowania jak i ewentualnych awarii. Upewnij się również, że wszystkie połączenia są solidne a przewody dobrze zabezpieczone przed uszkodzeniem mechanicznym poprzez stosowanie rurek ochronnych tam gdzie to możliwe.

Ceny skrzynek jednopoziomowych zaczynają się od około 30 złotych. Skrzynki dwu- lub trzypoziomowe mogą kosztować między 100 a 300 złotych, zależnie od jakości wykonania i producenta. Dokonując wyboru zwróć uwagę nie tylko na cenę ale również jakość materiału wykonania poszczególnych komponentów systemu elektroinstalacyjnego. Inwestycja ta może przynieść korzyści finansowe związane ze zmniejszeniem kosztów eksploatacyjno-serwisowych wynikających np., ze zużycia energii bądź częstego serwisowania wadliwych elementów.